Rozmowa z gen. bryg. SG Wojciechem Skowronkiem, komendantem Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej
Panie Generale, od lat zarówno turyści, jak i przedsiębiorcy skarżą się na długie kolejki na granicy polsko-ukraińskiej. Skąd one się biorą i w jaki sposób można im zaradzić?
Na polsko-ukraińskim odcinku granicy państwowej przebiegającej na terenie województwa lubelskiego funkcjonują obecnie cztery drogowe przejścia graniczne. Warto podkreślić, iż granica polsko-ukraińska generuje blisko 50 procent całego ruchu granicznego w Polsce. W 2016 roku funkcjonariusze z Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej odprawili na granicy polsko-ukraińskiej ponad 10 milionów podróżnych i prawie 4 mln środków transportu. Ruch ten stale rośnie, jego roczny wzrost to około 7 procent.
Jeżeli szukamy powodów dłuższych czasów oczekiwań na kontrolę graniczną, warto uświadomić sobie, iż dla dużej części podróżnych celem, dla którego przekraczają granicę, jest szeroko pojęty handel, a co się z tym niejednokrotnie wiąże – niestety przemyt wyrobów akcyzowych. Podróżni, którzy przewożą wyroby akcyzowe, nagminnie korzystają z tzw. „zielonych pasów – nic do oclenia”, a więc pasów przeznaczonych w głównej mierze do celów turystyczno-biznesowych. Taka sytuacja powoduje konieczność prowadzenia szczegółowych kontroli pod kontem ujawniania przemytu, również na tych pasach, a to z kolei wpływa na czas oczekiwań na odprawę.
Inne zdiagnozowane przez nas przyczyny kolejek są następujące:
Nie bez znaczenia pozostaje również fakt tzw. „ruchu falowego” – czyli okresowego wzrostu natężenia ruchu, w krótkim okresie czasu, szczególnie w godzinach porannych na kierunku wjazdowym do Polski, a w godzinach popołudniowych na kierunku wyjazdowym z Polski oraz w okresach przedświątecznych. Planując więc podróż, również należy brać pod uwagę te zależności.
Straż Graniczna stale uzyskuje informacje dotyczące sztucznego generowania kolejek po stronie ukraińskiej przez różnego rodzaju komitety kolejkowe. Taki komitet pod pozorem pilnowania porządku w kolejce do przejścia, przepuszcza poza kolejnością wybrane osoby, przez co czas oczekiwania na przekroczenie granicy przez pozostałe osoby nadmiernie się wydłuża.
Przy ruchu granicznym nie bez znaczenia pozostaje również obowiązek opuszczenia terytorium Ukrainy w ciągu pięciu dni od daty ostatniego wjazdu na Ukrainę pojazdów rejestrowanych poza Ukrainą, a użytkowanych przez jej obywateli. Obowiązek ten wynika z Kodeksu Celnego Ukrainy. Według posiadanych przez nas informacji na koniec 2016 r., takich pojazdów zarejestrowanych w Polsce, a użytkowanych przez obywateli Ukrainy było ponad 60 tys. Co generuje w ciągu roku ruch graniczny tylko przez właścicieli tych pojazdów realizujących obowiązek celny na poziomie ponad 7 mln przekroczeń granicy.
Dla nas jako Straży Granicznej oczywiście priorytetem jest sprawna odprawa graniczna podróżnych, stąd też szereg podejmowanych przez nas działań mających ją usprawnić, takich jak systematyczne zwiększanie obsady przejść granicznych, uruchomienie informacyjnego portalu internetowego oraz aplikacji GRANICA, otwarcie przejścia granicznego w Dołhobyczowie wraz z pilotażowym ruchem pieszym. Warto również wspomnieć o ścisłej współpracy z Krajową Administracją Skarbową pod kontem zachowania płynności odpraw granicznych, w tym także w zakresie poszukiwania wspólnych rozwiązań mogących upłynnić ruch.
Czy możliwe byłoby tymczasem wprowadzenie usprawnień dla przedsiębiorców, dla których – wiadomo – czas to pieniądz?
Zasady ruchu granicznego oraz pasów odpraw w przejściu granicznym reguluje Kodeks Graniczny Schengen. Obecnie na przejściach granicznych mamy pasy odpraw dla obywateli Unii Europejskiej, państw trzecich, takich jak np. Ukraina czy Białoruś, dyplomatów oraz autokarów. Wszystkie te pasy wykorzystywane są już w maksymalnym stopniu przy wykorzystaniu odpowiedniej liczby funkcjonariuszy skierowanych do odpraw granicznych. Straż Graniczna nie ma wpływu na przepisy UE dotyczące organizacji ruchu granicznego, nie możemy również utworzyć szczególnych pasów, wykorzystujemy bowiem pełną infrastrukturę przejścia granicznego.
Wszystkim planującym podróż polecam korzystanie z serwisu internetowego i aplikacji GRANICA, z ich pomocą podróżny może zapoznać się z bieżącymi czasami oczekiwań na odprawę graniczną na poszczególnych przejściach. I tak zaplanować swą podróż, by przebiegła ona sprawnie i komfortowo.
Od czerwca zostanie zniesiony obowiązek posiadania wiz przez obywateli Ukrainy podróżujących do UE. Czy ta decyzja podjęta została bez żadnych obaw? Jakie to będzie miało konsekwencje dla obu stron?
Decyzję o wprowadzeniu ruchu bezwizowego dla obywateli Ukrainy posiadających paszporty biometryczne podjął Parlament Europejski. Dla obywateli Polski oraz UE nie wprowadza to oczywiście żadnych zmian w odprawie granicznej, natomiast obywatele Ukrainy przekraczający granicę w ruchu bezwizowym są zobowiązani spełnić warunki wjazdu na terytorium RP, takie chociażby jak uzasadnienie celu swojego pobytu na terytorium RP czy posiadanie wystarczających środków finansowych na swoje utrzymanie. W związku z wprowadzeniem ruchu bezwizowego nie stwierdziliśmy znacznego zwiększenia ruchu granicznego. Docelowo spodziewamy się wzrostu na poziomie około 10 procent.
Czy w związku z tym nie należałoby zawiesić małego ruchu granicznego?
Zwolnienie z obowiązku posiadania wizy Schengen nie zmienia zasad pobytu w Polsce w ramach małego ruchu granicznego. Wjeżdżając do Polski na podstawie zezwolenia MRG, cudzoziemiec może przebywać wyłącznie w strefie przygranicznej w odróżnieniu od podróżnych posiadających paszport biometryczny – uprawniający do pobytu na terenie Polski oraz krajów UE.
Jak układa się współpraca służb granicznych Polski i Ukrainy?
Wzajemna współpraca pomiędzy służbami granicznymi Polski oraz Ukrainy układa się na dobrym poziomie i polega m.in. na wzajemnej wymianie informacji dotyczących ochrony granicy państwowej oraz ruchu granicznego.
W potocznej opinii pojęcia odprawy celnej i granicznej używane są zamiennie. Czy mógłby Pan wyjaśnić różnicę między nimi?
Podczas kontroli granicznych Straż Graniczna odpowiada za bezpieczeństwo oraz kontrolę osób i ich pojazdów, natomiast funkcjonariusze celno-skarbowi odpowiadają za kontrolę towarów. Dziękuję za rozmowę.
rozmawiała Jolanta M. Kozak
zdjęcia: Nadbużański Oddział Straży Granicznej
GARŚĆ PRAKTYCZNYCH PORAD:
Informacje z granicy, przepisy, prognozy. GRANICA.gov.pl – przekraczanie granic nigdy nie było tak proste.
Z wizą czy bez? Jakie są ograniczenia związane z przywozem towarów? Co robić w przypadku utraty dokumentów?
Polak za granicą – informacje dotyczące zasad wjazdu obywateli RP do poszczególnych krajów i na wybrane terytoria; opisy krajów, porady, ostrzeżenia dla podróżujących.
Ułatwienia dla organizatorów i uczestników wyjazdów grup turystycznych na Ukrainę i Białoruś; zgłoś przejazd – projekt priorytetowej odprawy osób przekraczających granicę autokarami w zorganizowanych grupach turystycznych.
Więcej informacji na www.nadbuzanski.strazgraniczna.pl
Komentarze