Lublin świętuje wolność. Trzydziesta rocznica wyborów 4 czerwca 1989 r

– Pamiętam entuzjazm, który towarzyszył nam w latach 80. Warto przypominać, że droga, która wiodła do wyborów czerwcowych w roku 1989 wiodła także przez Lublin. Proces przemian, który wtedy się rozpoczął, pozwala nam w roku obecnym świętować 15-lecie wejścia Polski do Unii Europejskiej. Obchody 4 czerwca są świętem demokracji. Zapraszam do wspólnego świętowania wolności – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin. Obchody 30. rocznicy wyborów ‘89 rozpoczną się w niedzielę (2 czerwca). O godzinie 18:00 w Muszli Koncertowej w Ogrodzie Saskim odbędzie się Koncert „Chcemy być sobą”, w którym wystąpią Ryszard Borkowski, Łukasz Jemioła oraz Lubelska Federacja Bardów. Podczas koncertu usłyszymy utwory, które wprost nawiązują do tematyki wolności oraz swobód obywatelskich. Będą to pieśni znane i aranżowane w sposób, który pozwala na udział publiczności. To większości to adaptacje rozpoznawalnych protest songów i przebojów muzyki pop i rock. W części będzie to również repertuar własny Lubelskiej Federacji Bardów, realizujący ścieżkę literacko-muzyczną rzeczywistych, lubelskich dróg do wolności. Koncert poprowadzi, z odniesieniem do najnowszej historii Polski, Jan Kondrak. Wcześniej tego dnia, o godzinie 10:00, odbędzie się uroczysta msza święta w Archikatedrze Lubelskiej. 3 czerwca odbędzie się debata Lublin, Europa, Wolność – ’89 rok przełomu, która wpisze wydarzenia roku 1989 w szerszą perspektywę europejską. Jak czerwcowe wybory, obrady okrągłego stołu, upadek muru berlińskiego i rozpad Związku Radzieckiego wpłynęły na historię Europy i jakie mają skutki dziś dla Polski i krajów sąsiednich. W debacie udział wezmą ważni intelektualiści Europy Wschodniej: Aleksandr Daniel (rosyjski intelektualista i dysydent), Mykoła Riabczuk (ukraiński pisarz i tłumacz) i Bogumiła Berdychowska (intelektualistka i działaczka opozycji). Tego też dnia odbędzie się rozstrzygnięcie konkursu dla dzieci i młodzieży „Świadkowie czerwca 1989”. Kulminacja obchodów nastąpi 4 czerwca. Oficjalne uroczystości rozpoczną się o godzinie 9:30 złożeniem kwiatów pod tablicą upamiętniającą działalność Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (ul. Krakowskie Przedmieście 62). Szczególną przestrzenią stanie się Plac Litewski, gdzie Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” przygotował instalację artystyczną Urny Wolności. 170 białych urn wyborczych jest symbolem przypominającym o przełomowych w historii Polski wyborach 4 czerwca 1989 roku. Wtedy „Duch wolności” ruszył z Polski, przeszedł przez inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej, burząc w nich komunizm. 4 czerwca wyprzedził „jesień ludów” w Europie. Dramatyczny charakter miały wypadki w Bukareszcie, w listopadzie zburzono Mur Berliński. Spektakularność tego ostatniego wydarzenia przysłoniła fakt, że drogę zmian w Europie w latach 1989-1991 otworzył skromny z wyglądu obiekt – zwykła wyborcza urna. Ten przedmiot jest prawdziwym symbolem zmian jakie zaszły w Europie w 1989 roku. Urny pojawiają się na Placu Litewskim nie po raz pierwszy – to działanie Teatr NN realizuje co 5 lat, w rocznice wyborów. Przestrzeń placu będzie też przestrzenią wolności za sprawą działań animacyjnych Teatru NN. W ciągu dnia mieszkańcy Lublina będą mogli wziąć udział w akcji pisania listów Mam marzenie Polska 1989 – 2039. Do specjalnej urny będą wrzucać listy opowiadające o ich marzeniach o Polsce przyszłości. Na rocznicę wyborów czerwcowych powstał też specjalny numer czasopisma „PA.RA”, którego motywem przewodnim będzie Zwycięstwo Solidarności. „PA.RĘ” będzie można pobrać za darmo na Placu Litewskim. Ponadto lubelscy dziennikarze i mieszkańcy miasta będą czytali wiersze o wolności. Na głównym placu Lublina odbędzie się też spotkanie z Małgorzatą Bielecką-Hołdą, dziennikarką i działaczką opozycyjną, która zaprezentuje swoją książkę Przewodnik po 4 czerwca. Podsumowaniem dnia będzie koncert Polska droga do wolności w wykonaniu zespołów młodzieżowych (18:00). Także o godzinie 18:00 w Teatrze Starym odbędzie się debata Bitwa o kulturę. Życie codzienne w czasach przełomu ‘89. Dziennikarz Jerzy Sosnowski poprowadzi rozmowę z Małgorzatą Bielecką-Hołdą i prof. Janem Skórzyńskim (historykiem i politologiem), która symboliczną datę spróbuje ująć w szerszym kontekście przemian. Co wydarzyło się między 30 listopada 1988 roku (debata Wałęsa–Miodowicz) a 1 stycznia 1990 (wejście w życie tzw. planu Balcerowicza)? Odpowiedź na to pytanie będzie opowieścią o życiu codziennym, ale nie straci też z oczu perspektywy historycznej. Wieczorem, o godzinie 21:00, odbędą się dwa pokazy na fontannie multimedialnej. Zaprezentowane zostaną inscenizacje Inspiruje nas wolność oraz Unia Narodów. Wielkie wydarzenia historyczne (odzyskanie niepodległości przez Polskę i zawarcie Unii Lubelskiej), w których brał udział Lublin, w artystycznym opracowaniu przypomną o procesach historycznych, które dały podstawy pod czasy współczesne. Obchody będą miały także swą odsłonę naukową. Od godziny 10:00 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II odbywać się będzie konferencja Polska droga do wolności 1979-1989. Cały dzień 4 czerwca będzie rejestrowany przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w ramach odbywającej się po raz drugi akcji Jeden dzień z życia Lublina. Reporterzy Teatru NN oraz mieszkańcy miasta będą relacjonować w internecie codzienne życie w roku 2019 – trzydzieści lat po przełomie roku 1989. Powstanie w ten sposób 24-godzinny obraz miasta uchwycony w różnych płaszczyznach i obszarach życia Lublina. Powstaną materiały dokumentujące m. in. życie ulic, dzielnic, prywatnych mieszkań, miejsc pracy, świątyń, szkół i wyższych uczelni. Będą to też krótkie rozmowy z mieszkańcami oraz dźwięki miasta nagrane w tym dniu: szum wiatru i wody w rzece, ulica, targ, dworzec itp. PROGRAM 2 czerwca • 10:00 Uroczysta msza święta | Archikatedra Lubelska • 18:00 koncert „Chcemy być sobą”, Ryszard Borkowski, Łukasz Jemioła, Lubelska Federacja Bardów | Muszla Koncertowa w Ogrodzie Saskim 3 czerwca • 10:00 Rozstrzygnięcie konkursu dla dzieci i młodzieży z okazji 4 czerwca „Świadkowie czerwca 1989” | Urząd Wojewódzki w Lublinie, Sala Błękitna • 17:00 Debata „Lublin, Europa, Wolność - ‘89 rok przełomu” dyskusja o znaczeniu polskich wyborów dla przemian Europy Wschodniej | Trybunał Koronny 4 czerwca • 9:30 Oficjalne uroczystości złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą działalność Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” | Krakowskie Przedmieście 62 • 10:00 Konferencja „Polska droga do wolności 1979-1989 | Centrum Transferu Wiedzy KUL • 18:00 Debata „Bitwa o kulturę. Życie codzienne w czasach przełomu ‘89” | Teatr Stary • Świętujemy wolność | Plac Litewski ◦ Instalacja Urny Wolności ◦ Wystawa Lublin 4 VI 1989 – 4 VI 2019 10:00 i 12:00 – zwiedzanie wystawy z przewodnikiem ◦ 18:00 Koncert „Polska droga do wolności” Gospel Rain, zespoły młodzieżowe ◦ 21:00 Multimedialne pokazy na fontannie Inspiruje nas wolność oraz Unia Narodów ◦ Studio Wolność ▪ 10:00 – 18:00 Pisanie listów w ramach akcji „Mam Marzenie Polska 1989 – 2039”. ▪ 10:00 – 14:00 wspólne czytanie wierszy o wolnościowych ▪ 15:00 prezentacja specjalnego numeru czasopisma „PA.RA” ▪ 16:30 prezentacja „Przewodnika po 4 czerwca” Małgorzaty Bieleckiej-Hołdy